پریسا ایرانی علاقمندان سینما، به‌ویژه افرادی که سینما را با ژانر ملو درام و فیلم‌های ادبی می‌شناسن، حتما نام جشنواره ونیز را شنیده‌اند و مختصری از تاريخچه جشنواره فیلم ونيز می‌دانند. جشنواره‌ای با حال و هوای اروپایی و کلاسیک. سینما دوستانی که مخاطب سبک ادبی و فیلم‌های اروپایی هستند هم مطمعنا تاریخچه جشنواره فیلم ونیز را به فراخور فیلم‌هایی که می‌بینند، دنبال کرده‌اند، با این حال در این متن به همراه شما نگاهی می‌اندازیم به آنچه از سال 1932 تا کنون در زمینه سینما در شهر ونیز گذشته، به تاریخچه سینمای ونیز.
نگاهی به تاريخچه جشنواره فیلم ونيز از زمان تاسیس تا کنون
قبل از صحبت در مورد تاریخچه جشنواره فیلم ونیز باید پفت که این جشنواره قدیمی‌ترین رویداد سینمایی دنیا اولین بار در سال 1932 برگزار شد و مدیران جشنواره سال اول تصمیم داشتند این مراسم را دوسال یکبار برگذار کنند، اما تصمیمشان عوض شد و بعد از آن به جز چند سالی که اروپا درگیر جنگ جهانی دوم بود، هر سال شهر زیبای ونیز میزبان سینماگران، اهالی رسانه و سینما دوستان از سراسر دنیا بود. بعدها دو کشور فرانسه و آلمان نیز با دیدن استقبال سینماگران از این رویداد به فکر برگزاری فستیوال فیلم، به نام‌ها فستیوال کن و برلین، افتادند. فیلم «دکتر جکیل و آقای هاید» محصول 1931 آمریکا اولین فیلمی بود که در این جشنواره به نمایش درآمد. آن روزها جایزه‌ای درکار نبود و هیئت داورانی وجود نداشت و بهترین فیلم نتیجه همه‌پرسی از تماشاگران بود.
جوایز جشنواره فیلم ونیز
شیر طلای ونیز
این جشنواره ایتالیایی امروزه با مهمترین جایزه‌اش، شیر طلایی، در دنیا شناخته می‌شه. این جایزه که امروز به عنوان برجسته‌ترین جایزه صنعت فیلم شناخته می‌شود، نخستین بار در سال 1949 در جشنواره فیلم ونیز مطرح شد که به فیلم فرانسوی «منون» اهدا شد. کشور فرانسه چهارده بار این جایزه را به خانه برده و درمیان کشور‌های شرکت کننده رکورد دار شکار این شیر است.
جایزه بزرگ هیئت داوران جشنواره ونیز
جایزه Grand Jury Prize همانطور که از اسمش مشخصه با رای هیات داوران به یک یا دو فیلم اهدا می‌شه و البته از نظر اهمیت از شیر طلایی پایین‌تره. اواین بار هم فیلم «اتوبوسی به نام هوس» این جایزه رو در سال 1951 دریافت کرد. یکی از مهمترین جوایز در تاریخچه جشنواره فیلم ونیز همین جایزه است.
شیر نقره ای ونیز
اهداء این جایزه نقره‌ای رنگ اولین بار در سال 1990 یا چهل و هفتمین دوره این جشنواره مطرح شد و ماتین اسکورسیزی اولین کارگردانی بود که شیر نقره‌ای ونیز را شکار کرد. البته این جایزه را ممکن است یک فیلم بلند، کوتاه، فیلم‌نامه یا حتی کارگردان دریافت کند.
جام ولپی Volpi Cup
در هر جشنواره دو عدد از این جام ساخته می‌شه و بهترین بازیگر مرد و بهترین بازیگر زن اون رو دریافت می‌کنن و مثل جایزه‌های قبلی چند دوره طول کشیده تا مدیران جشنواره به فکر اهداء چنین جایزه‌ای بیفتن.
جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره ونیز
این جایزه هم اولین بار در سال 1980 مطرح شد و آنجلوپلوس یونانی اولین برنده آن بود. این جایزه از مهمترین جوایز در تاریخچه جشنواره فیلم ونیز است.
جایزه مارچلو ماسترویانی
این جایزه به افتخار یکی از بهترین بازیگران ایتالیایی، مارچلو ماسترویانی، سال 1998 به این جشنواره اضافه شد، آن هم دو سال بعد از مرگ این بازیگر. این جایزه درواقع برای تشویق بازیگر اولی‌ها یا همان استعداد نوظهور به بازیگران تازه‌کار داده می‌شه.
بخش‌های جشنواره ونیز
مهمترین بخش، همان بخش اصلی یا رقابتی جشنواره است که کارگردان‌ها برای دریافت شیر طلا با هم رقابت می‌کنند. بخش غیر رقابتی یا خارج از مسابقه هم به تولیدات مهم سینماگرانی که دوره‌های پیش شرکت کرده بودند اختصاص داره.
بخش افق‌های جشنواره هم قراره بهترین فیلمی را انتخاب کند که نگاه جدیدی به سینما داشته. هفته منتقدان هم با هفت یا هشت فیلم برگزار می‌شه و قوانین مخصوص خودش رو داره. بخش بازار هم که قسمت مورد علاقه تهیه‌کننده‌ها و کمپانی‌هاست تا محصولات جدیدشون رو به سایرین معرفی کنن و قرارداد پخش ببندند.
ایران در جشنواره فیلم ونیز
سینمای ایران زیاد در این رقابت سینمایی پررنگ و پرکار نبوده ولی قطعا جایگاهی در تاریخچه جشنواره فیلم ونیز دارد. اولین بار در سال 2000 جعفر پناهی با فیلم «دایره» در این رقابت موفق به کسب شیر طلای ونیز شد. چهار سال پیش نیز خانم بنی‌اعتماد جایزه بهترین فیلم‌نامه را برای «قصه‌ها» دریافت کرد، تا سال گذشته که سال پرباری برای ایران بود و وحید جلیلوند با «بدون تاریخ، بدون امضا» نماینده ایران بود و جایزه بهترین کارگردان رو دریافت کرد و نوید محمدزاده هم برای بازی در همین فیلم بهترین بازیگر مرد شد.
فاطمه معتمد آریا اما به عنوان داور بخش افق‌های جشنواره در هفتاد و پنجمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز حضور داره و بعد از رخشان بنی‌اعتماد او دومین زن سینماگر ایرانی است که به عنوان داور در این بخش انتخاب می‌شه.
فیلم «همچنان که می مردم» به کارگردانی مصطفی سیاری در بخش افق‌ها و محسن بنی‌هاشمی با «پاگردها» در بخش فیلم‌های کوتاه دو نماینده ایران در فستیوال فیلم ونیز 2018 هستند.
هفتاد و پنجمین دوره این فستیوال از از ۲۹ آگوست تا ۸ سپتامبر ۲۰۱۸ (7 تا 18 شهریور) برگزار می‌شه.
در نت نظر بخوان: تاریخچه استارباکس و دلایل معروف شدن استارباکس
