اسب ترکمن را بهتر بشناسیم

اسب ترکمن به چه نوع اسبی گفته میشه؟ اگه به اسب سواری و مسابقات اسبدوانی علاقه داری و مشتاق هستی که در مورد اسب ترکمن اطلاعاتی داشته باشی، بهتره با این مطلب همراه باشی تا برات در مورد تاریخچه اسب ترکمن بگم. اسب نجیب و اصیل ترکمن یکی از اسب های معروف در ایران است. میشه گفت که امروزه خالص‌ترین اسب‌های ترکمن ایران در منطقه راز و جرگلان از توابع استان خراسان شمالی پیدا میشه. البته تعداد کم و پراکنده از این نژاد هم توسط علاقه‌مندان در اصفهان، تهران، شیراز و همدان نیز نگهداری میشه. در حال حاضر در استان گلستان هم شهرستان گنبدکاووس از مراکز مهم پرورش اسب ترکمن است.

معرفی اسب ترکمن در فرهنگ ترکمن صحرا

تاریخچه اسب ترکمن

پیشینه اسب ترکمن مربوط به 400 سال قبل از میلاد است و قدمتی دیرینه داره. با بررسی هایی که از حالت قرار گرفتن گردن، شکل و استخوان بندی صورت و اندام‌ های دیگر اسب بدست اومده به این قدمت تاریخی پی برده شده است. نکته جالب توجه در مورد اسب اصیل ترکمن، استفاده از این اسب ها در زمان هخامنشیان، اشکانیان، صغویان و سلجوقیان است. حتی نادر شاه افشار با ترکیبی از اسب های ترکمن و اسب های ایرانی دیگر تا مرز هند پیش رفته است. البته شاهان دیگری هم از اسب های ترکمن در سواره نظامشون استفاده میکردن و حتی فتح های بزرگی رو هم به ارمغان آوردن. اسب ترکمن در آن دوران محبوبیت ویژه ای داشته به طوری که نقاشی‌ های صفوی و قاجار هنوز هم نقش و نگار اسب‌ های ترکمن رو در جنگ و شکار شاهان و شاهزاده‌ ها نشون میده!!

ویژگی های ظاهری اسب ترکمن

همانطور که از اسم این اسب هم مشخصه، این گونه از اسب ها با نژاد ترکمن خالص در منطقه ترکمن صحرا پرورش داده میشه. بیشتر این اسب ها به رنگ خاکستری است و بدنی کشیده و لاغر دارن. جالبه بدونی که شکم این اسب ها بر خلاف خیلی از نژاد های دیگه، تخت است!! و صادرات اسب ترکمن به خارج از کشور ممنوع است. به طور کلی نژادهای شناخته شده اسب ترکمن رو میشه در سه گروه دسته بندی کرد:

• یموت
• اسب آخال تکه
• چناران
•  تروبرد

اسب ترکمن با داشتن اندامی کشیده، دُمی باریک، سر و گردنی زیبا در تمام نقاط جهان طرفداران زیادی داره.

خصوصیات بارز ظاهری اسب اصیل ترکمن

اگه به طور جزئی تر در مورد اسب ترکمن بخواهیم یه جمع بندی داشته باشیم، میشه به این موارد اشاره کرد:

• قد: اغلب ۱۵۸ – ۱۴۸ سانتیمتر
• سر: صورت کشیده، خشک، استخوانی و ظریف، چشم‌ ها براق و حدقه برجسته، گوش‌ ها بلند و نازک و خوش فرم و کاکل کم پشت.
• گردن: در آخال تکه بلند، باریک، اتصال به سر ظریف و با زاویه عمودی نسبت به بدن ولی در یموت کوتاه تر، عضلانی و قویتر، زاویه عمودی کمتر.
• اندام‌ های حرکتی: پاها بلند، خشک و نازک با تاندون‌ ها و مفاصل قوی و متناسب. قلم‌ ها بلند، گام‌ ها نرم و سبک و حرکات باشکوه، سم در یموت قوی ولی در اسب آخال تکه غیر مستحکم، عدم وجود موهای پشت بخلق.
• بدن: اسکلت قوی، اندام‌ ها بلند و کشیده و لاغر اما بسیار نیرومند، جدوگاه برجسته، شانه بلند، شیب کمر به طرف جلو و فاقد برجستگی، شکم تازی و در قسمت نزدیک به کپل جمع شده، کپل در طول بدن کشیده.
• پوست و مو: پوست فوق العاده نازک ولی سفت، موهای سطح بدن کوتاه، نازک، ابریشمی با درخشندگی خاص، یال بسیار کم پشت و کوتاه، اتصال دم اندکی بالاتر از سایر نژادها، دم در حین حرکت آزاد و پایین.
• رنگ: بیشتر رنگ‌ ها در این نژاد دیده میشه که با درخشندگی خاصی همراه است.

پوشش زیبای اسب ترکمن

یکی از ویژگی های جالب و منحصر بفرد اسب ترکمن پوششخاص و زیبای اونه که در اینجا اسم هر کدوم از این پوشش ها با کاربردشون ذکر میشه:

• اچرگی : درونی‌ترین پوشش اسب اچرگی گفته میشه.
• گزرمن : بعد از اچرگی، نمد دیگری به نام گزرمن قرار میگیره.
• جل : جل و اورتمن پوشش‌ های بعدی رو تشکیل میده.
• قارین باغ : تمام این پوشش‌ ها رو با بندی به نام قارین باغ (شکم‌بند) به تنگ گاه اسب وصل میکنن.
• زین : زین به زبان ترکمنی ایه ر گفته میشه که رکاب یا اوزنگ بهش وصله و  مهار اسب هم اویه‌ ن گفته میشه.

البته علاوه بر این پوشش خاص و جذاب، برای زیبایی اسب ترکمن از زیورآلات نقره‌ای هم استفاده میشه:

• آلاغایش: یه نوع نوار چرمه  که روی اون رو با نقره و طلا آرایش دادن، البته این زیور نفیس ، خیلی هم گران قیمته که به گردن اسب میبندن.
• گووس‌بند: زیوری از طلا و نقره که بعد از آلاغایش میبندن.
• یل فه ویچ: این زیور رو به پیشانی اسب میبندن که برای دفع مزاحمت حشرات مزاحم استفاده میشه.

هزینه نگهداری و خرید اسب

اگه میخوای یه تخمین کلی از میزان هزینه برای نگهداری اسب داشته باشی، باید بگم که برای نگهداری اسب لازمه که همه جوانب رو در نظر بگیری، مثل: پانسیون اسب، مربی با تجربه و… البته هزینه نگهداری اسب ها، روزانه حدود ۳۰ هزار تومان به بالا و در مجموع حدودا ماهی یک یا دو میلیون تومان میشه. برای خرید اسب هم با توجه به شرایط اسب و نسبت خونی و نژادش،  قیمتی متغیر بین ۲۰ تا ۹۰ میلیون تومان داره!!!

و به عنوان حرف پایانی باید بگم که سردار آزمون هم از اونجایی که اصالتا ترکمنه یه اسبی به اسم سریک داره که اسب تیزپا و توانمندیه. امیدوارم از خوندن این مطلب نهایت لذت رو برده باشی.

در نت نظر بخون: عجیب ترین حیوانات دنیا