کیوان چوگلی شرکتها برای تامین سرمایه مورد نیاز خود دو گزینه انتشار سهام و استقراض را دارند. اگرچه با انتشار سهام، شرکت ها مردم را در سود کسب و کار خود شریک می کنن؛ ولی این منبع تامین سرمایه بدون سررسید بوده و شرکت مجبور به بازپس دهی سرمایه دریافتی از این طریق نیست. سهام شرکت ها شامل دو نوع عادی و ممتاز است؛ که در این مقاله سهام ممتاز شرکت ها و ویژگی های آن را برای شما توضیح خواهیم داد.
سهام ممتاز شرکت ها و ویژگی های آن
از اصول اساسی شرکت های سهامی، تساوی حقوق سهامداران است. در همین راستا به ماده 24 قانون تجارت مراجعه کرده و سهم را تعریف می کنیم. بر اساس این ماده، سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که معین میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت های سهامی می باشد. ورقه سهم در اصل سندی قابل معامله است، که نماینده تعداد سهامی هستش که صاحب آن در شرکت سهامی دارد.
قوانین انتشار سهام ممتاز
بر اساس تبصره دوم این ماده، در صورتی که برای بعضی از سهام شرکت ها با رعایت مقررات قانون تجارت مزایایی قائل شوند، این گونه سهام را سهام ممتاز می نامند. ماده 42 همان قانون اعلام می دارد که هر شرکت سهامی می تواند به موجب اساسنامه و تا موقعی که منحل نشده، طبق تصویب مجمع عمومی فوق العاده سهامداران، سهام ممتاز ترتیب دهد.
مطلب مرتبط : سهام عدالت چیست ؟
امتیازات وابسته به سهام ممتاز شرکت ها و اجازه انتشار این سهام باید در اساسنامه شرکت بطور واضح پیش بینی شده باشد و مجمع عمومی فوق العاده با جلب رضایت نصف بعلاوه یک این گونه سهام انجام گیرد.
سهام ممتاز شرکت ها نوعی سهم است که از سود مشخصی برخوردار است. شرکت ها اگر نتوانند به آسانی به منابع مالی مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند، مجبور می شوند که امتیاز بیشتری به سهامداران جدید بدهند. سهام ممتاز ممکن است در چند مرحله منتشر شده و مزایای متنوعی داشته باشن. بعنوان مثال سهام ممتازی که دارای سود 10 درصد بوده و ارزش آن 1000 ریال است، در آخر سال مالی 100 ریال سود دریافت خواهد کرد.
مزایای سهام ممتاز
سهام ممتاز از نظر پرداخت سود بر سهام عادی اولویت دارد و پس از پرداخت سود سهام ممتاز، صاحبان سهام عادی سود خود را دریافت خواهند کرد. بدین معنی که در زمان تصویب سود سهام توسط مجمع عمومی، ابتدا سود سهام ممتاز بر مبنای تعیین شده (درصدی از ارزش اسمی) پرداخت و باقی مانده بین سهامداران عادی تقسیم می گردد. اگرچه معمولا سهام ممتاز شرکت ها در مجمع عمومی حق رای ندارند، ولی سهم بیشتری از منافع شرکت دارند.
این سهام می توانند با مزایای متفاوت انتشار یابد. مثلا در برخی از آنها ممکن است فقط در منافع شرکت بیش از سایر سهام سهیم بوده و نوع دیگر نیز ممکن است علاوه بر داشتن منافع در سود شرکت، مزایای حق تقدم در دریافت دارائی ها در زمان انحلال شرکت را دارا باشند. این مزیت ها و اولویت در دریافت سود سهام، دلیل نامگذاری سهام ممتاز است.
انواع سهام ممتاز شرکت ها
- 1 – سهام ممتاز مشارکتی : دارندگان سهام ممتاز مشارکتی این حق را دارند، که پس از دریافت میزان معینی سود سهام، در تقسیم سود با سهامداران عادی سهیم شوند و مشارکت کنند. در این صورت ابتدا باید صاحبان سهام عادی میزان معینی سود را دریافت کرده باشند و سپس دارنده این نوع سهام ممتاز می تواند در سود اضافی مشارکت داشته باشن.
- 2 – سهام ممتاز جمع شونده : اگر شرکتی در زمان بحران مالی، مشکل نقدینگی داشته و بخواهد سود سهام ممتاز را به تعویق بیاندازد، سهام ممتاز جمع شونده منتشر می کند. در این صورت شرکت تا زمانی که سود سهام ممتاز انباشته شده در سالهای قبل را پرداخت نکند، حق پرداخت سود به سهامداران عادی را ندارد. در حالت کلی هیچ الزامی قانونی برای پرداخت سود سهامداران ممتاز وجود ندارد. بنابراین شرکت ها برای جلب نظر سرمایه گذاران، سهام ممتاز جمع شونده منتشر می کنند، تا خریداران را از بابت دریافت سود سهم مطمعن سازند. این نوع سهام ممتاز، بیشتر از بقیه کاربرد دارد.
- 3 – سهام ممتازقابل تبدیل به عادی : دارندگان این سهام می توانند در صورت تمایل، سهام ممتاز خود را با نرخ تبدیلی که از قبل تعیین شده، به سهام عادی تبدیل کنند.
- 4 – سهام ممتاز قابل بازخرید : شرکتی که این نوع سهام را منتشر می کند، در هر زمانی که بخواهد این سهام را بازخرید و از دور خارج می کند. قیمت بازخرید این نوع از سهام ممتاز شرکت ها، از قیمت فروش (ارزش اسمی) آنها بیشتر است. ولی با گذشت زمان، قیمت بازخرید کاهش و به قیمت فروش نزدیک تر می شود. این نوع از سهام ممتاز دست شرکت را باز می گذارد تا بتوانند مشکل پرداخت سود ثابت را حل کرده و سهام عادی خود را دست مردم بدهند. این روش در اصل نوعی افزایش سرمایه تاخیری بحساب میاد.
