امروزه بخش عمده ثروت مردمان یک کشور در شرکتهای تجاری متمرکز شده و این شرکت ها نقش مهمی در پیشرفت و پویایی اقتصاد آن کشور دارند. حضور شرکتهای تجاری در هر اقتصادی لازم و حیاتی است. اما شرکتها برای تحقق اهداف صنعتی خود و حضور مستمر در اقتصاد، نیاز به نقدینگی و سرمایه دارند. بنابراین تامین سرمایه شرکت ها موضوعی مهم است که نمیتوان به سادگی از آن گذشت. در این مقاله شما را با منابع تامین سرمایه شرکت ها و شرایط آنها آشنا خواهیم کرد. منظور از شرکت در کل این مقاله، شرکت سهامی عام است.
تامین سرمایه شرکت ها از طریق انتشار سهام
هر شرکتی برای تاسیس و آغاز فعالیت خود در هر شاخه ای از صنعت، نیازمند تعدادی موسس است. موسسین این شرکت پس از تامین حداقل سرمایه مورد نیاز شرکت و طی کردن روند مراحل قانونی آن، سعی در تامین سرمایه شرکت خواهند داشت. چون برای راه اندازی خطوط تولید، خرید ماشینآلات لازم و مواد اولیه به سرمایه کلانی نیاز است. این سرمایه میتواند بصورت استقراضی و یا از طریق انتشار سهام تامین گردد.
در ابتدا موسسین شرکت باید سرمایه مورد نیاز خود را تعیین کرده و حداقل ۲۰ درصد آن را خودشان تعهد فرمایند. سپس ۳۵ درصد مبلغ تعهد شده را باید در حسابی به نام شرکت در شرف تاسیس نزد یکی از بانک ها سپرده کرده و اظهارنامه ای همراه با اساسنامه شرکت و طرح اعلامیه پذیره نویسی عمومی سهام، به اداره ثبت شرکتها تحویل دهند. برای تامین مابقی سرمایه از طریق انتشار سهام می توان دو نوع سهام ممتاز و عادی منتشر کرد.
1 – انتشار سهام عادی
سهام عادی سندی است که نشان میدهد یک سرمایه گذار مالک درصد معینی از یک شرکت بوده و بر اساس همان درصد معین، از سود شرکت و مزایای دیگری که به سهامداران تعلق میگیرد، برخوردار خواهد بود. هر سهام عادی یک شرکت، دارای ارزش اسمی مشخص است و با تقسیم کردن سرمایه ثبت شده هر شرکتی بر ارزش اسمی آن سهام، می توان تعداد کل سهام شرکت را محاسبه کرد.
شرکت های پذیرفته شده در بورس، سهام خود را از طریق عرضه اولیه به فروش می رسانند. با تامین سرمایه شرکتها از طریق سهام عادی، موسسین افراد دیگری را با خود در مالکیت شرکت سهیم می کنند؛ ولی در عوض به یک منبع مالی بدون سررسید دست خواهند یافت که بابت بازپس دهی آن هیچ نگرانی وجود ندارد. سهام عادی بازار خرید و فروش قابل توجهی دارد و برای سرمایه گذاران بسیار جذاب است.
2 – انتشار سهام ممتاز
یک اصل اساسی در شرکت های سهامی، تساوی حقوق سهامداران است. ولی اگر شرکت سهامی نتواند به آسانی به منابع مالی مورد نیاز خود دست یابد، ناچار به انتشار سهام ممتاز برای تامین سرمایه شرکت خواهد شد و مجبور می شود امتیازات بیشتری به خریداران این سهم بدهد. سهام ممتاز برخلاف سهام عادی دارای سود معین بوده و حتی در دریافت سود شرکت نیز اولویت با دارندگان این سهام است.
انتشار سهام ممتاز قوانین تعریف شده مربوط به خود را دارد که شرایط آن بطور کامل در قانون تجارت ذکر شده. ولی قبل از هرچیز انتشار این نوع از سهام نیازمند ذکر در اساسنامه و تصویب مجمع عمومی فوق العاده آن است. این روش از تامین سرمایه شرکت ها، مزایای مشابه با سهام عادی دارد؛ با این تفاوت که موسسین شرکت سر کیسه رو یکم بیشتر باید شل کنند!
نقش شرکت تامین سرمایه در سرمایه شرکت ها
بر اساس بند ۱۸ ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی، شرکت تامین سرمایه به شرکتی گفته میشه که بعنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عامه سرمایهگذاران فعالیت میکند و اجازه انجام فعالیت هایی نظیر معامله گری، کارگزاری، مشاوره، سبدگردانی، تعهد پذیره نویسی و … را، پس از اخذ مجوز از سازمان دارد. در واقع این شرکتها واسطه ای هستند که وظیفه تامین سرمایه شرکتها را دارند.
یک شرکت تامین مالی پس از انتشار اوراق بهادار شرکت ها، سرمایه سرمایهگذاران را جذب و در اختیار شرکتی که نیاز به تامین مالی داشته قرار می دهد. در این بین شرکتهای نیازمند به منابع مالی به عنوان ناشر اوراق بهادار شناخته میشوند. این شرکت ها تمامی مراحل ثبت و اخذ مجوزهای لازم برای ورود به بورس و انتشار سهام در عرضه اولیه را انجام میدهند.
تامین سرمایه شرکت از طریق استقراض
شیوه دیگری از تامین منابع مالی مورد نیاز برای فعالیت شرکتها، استقراض است. این روش هم مانند روش انتشار سهام با مزایا و معایب خاص خود همراه است. در روش استقراض موسسین لازم نیست کسی را در مالکیت و سود شرکت سهیم کنند؛ ولی از طرفی هم این شیوه از تامین سرمایه شرکت ها فشار نقدینگی و بازپس دهی را به شرکت وارد می کند. استقراض در حالت کلی به دو صورت استفاده از تسهیلات بانکی یا موسسات اعتباری و انتشار اوراق قرضه امکان پذیر است.
1 – استفاده از تسهیلات بانکی
در روش وام گرفتن، شرکت باید از سند زمین ها و دیگر دارایی های ثابت خود به عنوان وثیقه استفاده کند و در بازه های زمانی مشخص اقساط وام خود را بپردازد. بازپرداخت این وامها با نرخ بهره های متفاوت امکان داره شرکت را با مشکل نقدینگی روبرو سازد. البته سود پرداختی ناشی از این سبک تأمین سرمایه شرکت، جزو هزینه های قابل قبول مالیاتی به حساب میاد و باعث کاهش مالیات پرداختی میشود.
2 – انتشار اوراق قرضه با هدف تامین سرمایه
اگر چه پس از پیروزی انقلاب و در راستای بانکداری اسلامی، انتشار اوراق قرضه در ایران ممنوع شد؛ ولی نمی توان کارایی این اوراق بهادار را در تامین سرمایه شرکتها نادیده گرفت. ورقه قرضه نوعی اوراق بهادار است که توسط شرکتها منتشر و در بازههای زمانی معین، متناسب با نرخ کوپن به دارندگان این اوراق سود میپردازد. در واقع شرکت با انتشار این اوراق سرمایه مورد نظر خود را تامین کرده و در سررسید معادل ارزش اسمی آن را پس می دهد. با این کار شرکت می تواند پول استقراضی را پس از بازه زمانی طولانی مثلاً ۵ سال یا بیشتر، پس داده و در طول این مدت هم سود پرداختی را مستهلک کرده و هیچ فشاری برای پرداخت اقساط ندارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، مقاله جایگزین اوراق قرضه در ایران را می تونین در نت نظر مطالعه کنید.
در این مقاله اصلی ترین روش های تامین سرمایه شرکت ها را به شما توضیح دادیم. برای کسب اطلاعات بیشتر میتونین از دیگر مقالات تخصصی وبلاگ نت نظر بهره ببرید.