شناسنامه یک سند هویتی در ایران است که توسط سازمان ثبت و احوال کشور برای هر شهروند ایرانی صادر می شود. از این سند به منظور احراز هویت شخص حقیقی در امورات اداری و همچنین شرکت در انتخابات استفاده میشه. جلد و صفحات شناسنامه دارای اطلاعات تعیین شده و قانونمند هستند که با هدف یکسان سازی و تسهیل امور طراحی شده است. یکی از مهمترین بخش آن، صفحه توضیحات شناسنامه است که اطلاعات ویژه ای در خصوص هویت افراد در آن ثبت میشود و قابل تغییر نیست. در ادامه این مطلب اطلاعاتی در خصوص شناسنامه و اطلاعات مندرج در صفحه توضیحات آن خدمت شما ارائه خواهیم داد.
ویژگی ظاهری شناسنامه و صفحات آن
شناسنامه در لغت به دفترچه یا ورقه ای اطلاق میشود که نام و نام خانوادگی، نام پدر و دیگر خصوصیات مرتبط با افراد در آن ثبت میشود. این دفترچه هویتی در واقع یک سند رسمی است که توسط سازمان ثبت و احوال کشور در بدو تولد برای شهروندان ایرانی صادر می گردد. در قدیم به شناسنامه «سجل» میگفتند و نخستین شناسنامه ایرانی برای دختری به نام «فاطمه ایرانی» در تاریخ ۳ دی ماه ۱۲۹۷ و در دوران قاجار صادر شد. شناسنامه ها در ابتدا به صورت دستی و توسط مامور ثبت و احوال تکمیل میشدند؛ ولی امروزه نوع جدیدی از شناسنامه در حال جایگزینی با نسخه های قدیمی هستند که از کیفیت و دقت بالاتری برخوردارند.
خصوصیات شناسنامه های جدید
اطلاعات درج شده در شناسنامه های جدید کاملا به صورت چاپی بوده و از یک فونت یکسان استفاده می شود. این کار باعث حذف خطا و اشتباهات رایج در اطلاعات هویتی افراد خواهد شد؛ که قبلاً توسط مامورین ثبت و احوال رخ می داد. دیگر مزیت این شناسنامه ها، نوع کاغذ به کار رفته در تولید آن است. کاغذ این شناسنامه ها در کارخانه کاغذ سازی بانک مرکزی واقع در شهرستان تکاب تهیه شده و صفحه اول آن دارای هولوگرام و لامینیت است.
اطلاعات موجود در صفحات شناسنامه
هر صفحه شناسنامه حاوی اطلاعات مخصوص به خود است. طبق اصلاحیه قانون ثبت احوال کشور در ۱۸ دی ماه ۱۳۶۳ جلد و صفحه اول شناسنامه باید مزین به آرم جمهوری اسلامی ایران باشد. از سوی دیگر اطلاعات مندرج در هر شناسنامه به دو بخش اطلاعات مربوط به سند و صاحب آن تقسیم می شود. اطلاعات مربوط به شناسنامه به عنوان سند رسمی احراز هویت شامل موارد زیر می باشد :
- شماره مسلسل و سری مخصوص شناسنامه
- تاریخ تنظیم سند شامل روز و ماه و سال صدور به تاریخ هجری شمسی
- شهر یا روستای محل تنظیم سند
- نام و نام خانوادگی مأمور تنظیم کننده سند به همراه مهر و امضا وی
- محل ضرب مهرهای ضروری مانند انتخابات و سرشماری
- صفحه توضیحات شناسنامه
اطلاعات مربوط به صاحب شناسنامه
مهمترین اطلاعات موجود در شناسنامه به عنوان یک سند رسمی مربوط به هویت صاحب شناسنامه است؛ که شامل موارد زیر بوده و هرکدام در صفحه در نظر گرفته شده خود درج می شوند :
- جنسیت و نام و نام خانوادگی
- شماره شناسنامه و کد ملی
- روز، ماه و سال تاریخ تولد به هجری شمسی و قمری
- عکس اسکن شده (شناسنامه های جدید)
- اثر انگشت
- اطلاعات محل تولد
- اطلاعات پدر و مادر شامل شماره ملی یا شناسنامه آنها به همراه محل تولد
- محل تعیین شده برای ازدواج و طلاق و مشخصات همسر و نام فرزندان به همراه مشخصات آنها
- وفات صاحب شناسنامه
اهمیت صفحه توضیحات شناسنامه
اطلاعات موجود در شناسنامه از اهمیت زیادی برخوردارند و هرگونه ادعا و دعاوی حقوقی، احراز هویت، شرکت در انتخابات و مشارکت های مدنی کشور بر اساس آنها صورت می گیرد. اما شاید گاهی اوقات لازم باشه که بر حسب لزوم و یا بنا بر دلایل شخصی، این اطلاعات را تغییر داد.
صفحه توضیحات شناسنامه به عنوان بخش مهمی از این سند رسمی، حاوی اطلاعاتی در خصوص تغییرات سند است. بنابراین اگر شخصی بخواهد پسوند یا پیشوندی از نام و نام خانوادگی خود حذف کند، این تغییرات در صفحه توضیحات شناسنامه درج میشود تا در بررسیهای قانونی مدنظر قرار گیرد. اطلاعات دیگری همچون تغییر نام و یا فامیلی و تغییر سن، در این قسمت ذکر خواهد شد.
ثبات اطلاعات موجود در بخش توضیحات شناسنامه
برخی اطلاعات موجود در شناسنامه با صدور المثنی یا ارائه درخواست قانونی قابلیت حذف شدن دارند. مثلا اگر خانمی در دوران عقد دادخواست طلاق توافقی دهد و پزشکی قانونی دوشیزگی آن را اثبات کند، با حکم دادگاه می توان نام همسر را از شناسنامه پاک کرد. اما در خصوص اطلاعات درج شده در صفحه توضیحات شناسنامه این چنین نیست؛ و حتی با صدور المثنی نمیتوان محتویات آنرا حذف کرد.
اگرچه ذکر اطلاعات در صفحه توضیحات شناسنامه با دردسرهایی نیز همراه است و در اکثر احراز هویت ها فرد مجبور به کپی گرفتن از این صفحه هم میشود، اما در حالت کلی تغییر ناپذیری صفحه توضیحات شناسنامه به نفع شماست. چون اگر سند یا ارثی به شما برسد، اثبات هویت شما راحت تر خواهد بود؛ چون قانون همیشه به منافع اکثریت تصویب می شود.