بزرگترین و تاریخی ترین شهر شمال غربی ایران، تبریز است. این شهر با هوای کوهستانی و مناظر زیبا و سرسبزش، هر ساله مقصد تعداد زیادی از گردشگران است. شناخت بهترین جاذبه های گردشگری تبریز به ما کمک میکند که سفر بهتری داشته باشیم. تبریز علاوه بر آب و هوای خوبی که در فصل تابستان دارد، بنا های تاریخی بسیاری نیز دارد که می تواند برای همه جذاب باشد. اما مکان های دیدنی تبریز که دیدنشان در اولویت قرار دارد، کدام ها هستند؟
چگونه به تبریز سفر کنیم؟
پیش از آن که به معرفی بهترین جاذبه های گردشگری تبریز بپردازیم، لازم است تا با راه های سفر به این شهر آشنا شوید. تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی است. این شهر در ۳۱۰ کیلومتری جنوب شرقی بازرگان، یعنی مرز ایران و ترکیه است. همچنین این شهر در ۱۵۹ کیلومتری جنوب جلفا در مرز ایران و آذربایجان واقع شده است و جاده ی خوبی دارد.
فاصله تهران تا تبریز به وسیله نقلیه انتخابی شما بستگی دارد؛ مسیر رفتن به تبریز با وسایل نقلیه مختلف، میتواند بلند یا کوتاه باشد. فاصلۀ بین تهران تا تبریز ۶۳۰ کیلومتر است. سه مسیر جاده ای ، ریلی و هوایی همه روزه در حال خدمت رسانی به مسافران و گردشگران هستند.
سفر به وسیله ی خودروی شخصی
برای سفر به تبریز با خودروی شخصی دو راه پیش روی شما است . سریع ترین را برای رسیدن به تبریز آزادراه کرج است که شما را مستقیم به ۴۰ کیلومتری تبریز می رساند . باقی مسیر نیز از جاده ی قدیمی تهران تبریز می گذرد. اما اگر از آن دسته از مسافرانی باشید که مشتاق گشت وگذار جاده ای و بازدید از شهرهای بین راه هستند، آزاد راه کرجگزینه ی مناسبی نیست.
در اینصورت شما می توانید مسیر دوم را انتخاب کنید و جاده قدیمی را برای سفر انتخاب کنید. شما در این مسیر از شهر هایی مانند: قزوین، خرمدره، ابهر، زنجان، میانه، هشترود و بستان آباد میگذرید. هر یک از این شهر ها به نوبه ی خود زیبایی منحصر به فردی دارند.
اتوبوس
پایانه های جنوب و غرب و همچنین پایانه ی بیهقی تهران، هر روز چندین حرکت در ساعات مختلف به مقصد تبریز دارد. اتوبوسهای ترمینال غرب و بیهقی (آرژانتین) هشت ساعته شما را به مقصد تبریز می رسانند. سفر با اتوبوس کمی خستهکننده است ولی هزینهها را تا حد زیادی کاهش میدهد و خودرویتان دچار استهلاک نمیشود. اتوبوسها برای صرف ناهار و خواندن نماز در جای مناسبی توقف میکنند و میتوانید استراحتی کوتاه میان راه داشته باشید.
سفر با قطار
قطار نیز می تواند انتخاب مناسبی برای رسیدن به تبریز باشد .راه آهن تبریز ۷۴۲ کیلومتر با تهران فاصله دارد. همچنین با اتصال به اروپا و مسکو گزینه ای مناسب برای سفرهای خارجی استانبول و سایر شهرهای بزرگ می باشد. قطار روزانه از تهران با طی ۱۲ ساعت مسیر برای تردد به تبریز وجود دارد. می توان با اطمینان گفت، یکی از امن ترین و بهترین روش های سفر به تبریز در فصل زمستان، سفر با قطار است.
هواپیما، سریع ترین وسیله برای سفر
خوشبختانه فرودگاه تبریز، جزو فرودگاه های فعال کشور است. پس پرواز نیز گزینه ی دیگری برای سفر به تبریز است. که می تواند این راه طولانی را در زمانی حدود یک ساعت خلاصه کند و شما را در سریع ترین حالت ممکن به تبریز برساند.
پروازهای روزانه از تهران در شرکت های ایران ایر، ایران آسمان و سایر شرکتها به شهر تبریز وجود دارد. سفر هوایی کمترین خستگی را دارد. ولی در این سفر دیگر امکان بازدید از مکانهای دیدنی بین راه را ندارید و هزینۀ بیشتری را هم باید تقبل کنید.
بهترین جاذبه های گردشگری تبریز
۱- ایل گلی تبریز (شاه گلی سابق)، یکی از بهترین جاذبه های گردشگری تبریز
ایل گلی یک پارک عالی است که در حوالی یک حوضچه مصنوعی مربع قرار دارد. در وسط این حوضچه یک کاخ با معماری فوق العاده زیبا می درخشد. زمین های سوارکاری، بازی، ورزش، هتل ها و همچنین تعدادی از بهترین رستوران های تبریز در اطراف این دریاچه قرار دارند. این مکان زیبا خود به تنهایی، ارزش اقامت ۴-۵ شب را دارد.
بهتر است شما در تابستان از این پارک دیدن کنید. زیرا در زمستان هوای تبریز بسیار سرد است و برای سفر مناسب نیست. در تابستان پارک ایل گلی مکانی زیبا برای بازدید است. در بالای تپه ، (۱۰۰ قدم بالاتر از استخر)، یک فضای سبز زیبا وجود دارد که مکان مناسبی برای ورزش کردن به حساب می آید.
۲- مسجد کبود تبریز یا جهانشاه از مکان های دیدنی تبریز
یکی از مکان های دیدنی تبریز، مسجد آبی یا کبود تبریز است. این شهر، مساجد زیادی دارد، اما یکی از دیدنی ترین آنها مسجد کبود یا مسجد جهانشاه است. این مسجد در سال ۱۴۶۵ ساخته شده است. ساختمان این مسجد یقینا بسیار عالی بوده است. اما در یک زلزله که در سال ۱۷۷۸ رخ داد، به شدت آسیب دید. در این زلزله ورودی ایوان خراب شد.
مسجد آبی تبریز در اوایل سال ۱۹۰۰، توسط وزارت فرهنگ ایران بازسازی شد. بارزترین ویژگی مسجد کبود و دلیل اصلی مشهور شدن آن، کاشیکاری معرق و تلفیق آجر و کاشی و اجرای نقوش پرکار است که هم در داخل و هم در خارج آن مشهود است. قسمت داخلی مسجد با سرامیکی عالی و به رنگ آبی کاشی کاری شده است.
متأسفانه بسیاری از قطعات در هنگام وقوع زلزله از بین رفتند و به جای کاشی با نقاشی جایگزین شدند. اما با این وجود، می توان بعضی از کاشی های اصلی را در اطراف ورودی یافت. این مسجد به دلیل دارا بودن کاشی کاری های فیروزه ای رنگ خود، به فیروزه اسلام نیز مشهور است. مسجد کبود تنها بنایی است که از دورە فرمانروایی قراقویونلوها در پایتخت آنها، یعنی تبریز، باقی مانده است.
۳- ارگ علیشاه یکی دیگر از جاهای دیدنی تبریز
ارگ علیشاه که به ارگ تبریز نیز معروف است، از بهترین جاذبه های گردشگری تبریز به شمار می آید. این سازه بقایای قلعه ای است که در دوره ایلخانان ساخته شده است. ارگ علیشاه اکنون در مرکز تبریز واقع شده است. مورخان بر این باورند که از آن به عنوان یک قلعه نظامی استفاده می شده است. اما روحانیون ادعا می کنند که این سازه در ابتدا به عنوان مسجد مورد استفاده قرار گرفته است.
پس از انقلاب بخش های بزرگی از ساختمان توسط روحانیون تخریب شد تا مکان جدیدی برای نماز جمعه تبریز تهیه شود. ارتفاع این سازه امروز ۲۸ متر است. این مکان هنوز هم به عنوان فضایی برای برگزاری نماز جمعه مورد استفاده قرار می گیرد.
۴- خانه مشروطه تبریز:
خانه مشروطه خانه ای است که داستان انقلاب مشروطه ایران را در اوایل قرن بیستم بازگو می کند. این بنا در کنار بازار بزرگ تبریز، در خیابان مطهری واقع شده است. در سالهای منتهی به انقلاب مشروطه و پس از آن، از این خانه به عنوان محل تجمع رهبران، فعالان و هواداران نهضت استفاده می شد. این ساختمان دو طبقه در سال ۱۸۶۸ توسط حاج ولی معظم تبریزی ساخته شد. این مکان دارای اتاق ها و سالن های بی شماری است.
زیباترین قسمت های خانه، یک نورگیر و یک راهرو است که با شیشه های رنگی و آینه تزئین شده است. این خانه که برجستهترین چهرههای مشروطه از جمله ستارخان، باقرخان، ثقهالاسلام تبریزی و حاجی میرزا آقافرشی در آن جمع میشدند، محل نگهداری اسناد دوره مشروطه است.
۵- عینالی داغی، از بهترین جاذبه های گردشگری تبریز
عینالی داغی، یک منطقه تفریحی است که در شمال شهر تبریز قرار دارد. چندین مسیر پیاده روی از ورودی و به ویژه از منطقه تله کابین به سمت یک امام زاده حرکت می کند. همچنین یک جاده آسفالت شده و یک تله کابین وجود دارد که شما را به منطقه دیگری فراتر از امام زاده می برد. این منطقه تا امام زاده، بسیار شلوغ است و تله کابین در این نقطه به پایان می رسد.
هنگامی که از منطقه امام زاده بالاتر بروید در مسیرهای کوچک کوهستانی، به کوههای بسیار متروک و خشن آذربایجان می رسید. اگر در سفر به تبریز خواستید یک روز پرهیجان داشته باشید، پیشنهاد ما تله کابین کوه عون یا عینالی است. این تله کابین، بعد از تکمیل فاز دو و سه آن به طولانی ترین تله کابین کشور تبدیل میشود.
۶- قلعه نفس گیر یا قلعه بابک تبریز
از دیگر جاهای دیدنی تبریز، می توان به قلعه بابک اشاره کرد. این قلعه در یک قله صخره ای در ارتفاع ۲۷۰۰ متری لانه قرار دارد. بابک ظاهراً یکی از آخرین قهرمانان زرتشتی بود که ۱۴۰۰ سال پیش با تهاجم اسلامی جنگید. یک پیاده روی ۲ ساعته برای رسیدن به آنجا نیاز است، اما به دلیل جذابیت این قلعه، قطعاً ارزشش را دارد.
۷- روستای کندوان، از بهترین مقاصد گردشگری تبریز
این مکان یک روستای سنگی و حفر شده طبیعی است که ۲ ساعت با تبریز فاصله دارد. کندوان تبریز یک نمونه زنده از سازگاری انسان با محیط طبیعی فوق العاده غیرمعمول است. روستای کندوان در دامنه های شمالی و در یک دره در کوهپایه کوه سهند واقع شده است. رودخانه ای که از قله های سهند سرچشمه می گیرد از دره می گذرد.
به گفته اهالی محل تعدادی چشمه طبیعی به سمت شمال رودخانه وجود دارد که از آب آن به طور سنتی برای درمان سنگ کلیه استفاده می شود. بافت کلی روستا شکلی افسانه ای دارد. مخروط های طبیعی پراکنده در یک منطقه وسیع، به عنوان سکونتگاه های انسانی مورد استفاده قرار گرفته اند. کندوان تبریز شبیه به آثار مجسمه سازان است. خانه های این روستا مانند کندوی عسل در دل کوه کنده شده اند. جالب اینجاست که عسل، یکی از مهمترین محصولات این روستا می باشد. جاده تبریز از این اثر هنری طبیعی عبور می کند. خانواده های بزرگی در داخل این مخروط های توخالی زندگی می کنند.
مخروط های پایین تر به عنوان اصطبل، و مخروط های بالایی برای زندگی انسان استفاده می شوند. فضای داخلی منازل، که معمولاً به یک اتاق نشیمن و اتاق خواب تقسیم می شود، کم نور است. با این حال روستاییان به آن عادت دارند. مخروط های سنگی به حدی شبیه به هم هستند که گردشگران به راحتی در آن گم می شوند. مسیرها و پله های شیب دار از قطعات سنگی برای رفت و آمد انسان و حیوانات ساخته شده اند.
۸- بازار تبریز میراثی تاریخی در دل شهر
این بازار یکی از قدیمی ترین بازارهای خاورمیانه و بزرگترین بازار مسقف جهان است که در ژوئیه ۲۰۱۰ توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی ثبت شده است. یکی از بهترین جاذبه های گردشگری تبریز، که قدم زدن در آن خود سفری است به دل تاریخ، بازار تبریز است. این بازار حجره ها، سراها و تیمچه های زیادی دارد. هر بخش از بازار تبریز به یک کسب و کار اختصاص دارد که مهم ترین و پر رونق ترین آن، بازار فرش است و مغازه های زیادی دارد.
بازار بلورفروشان، شیشه گران و کفش دوزان از جمله جاهای دیدنی بازار است که دیدنشان خالی از لطف نیست. یکی از زیباترین بخش های بازار، تیمچه مظفریه است که با دارا بودن سقف بلند و پنجره های کوچک و بزرگ رنگی اش، زیبایی خاصی به این مکان بخشیده است.
۹- موزه قاجار، یکی دیگر از جذاب ترین جاذبه های گردشگری تبریز
یکی از زیباترین موزههای تبریز، موزه قاجار است. موزه قاجار که پیش از این خانه امیرنظام گروسی، از رجال سیاسی دوره ناصرالدین شاه بود، عمارتی زیبا با حیاطی پر از گل دارد. این موزه بخش های مختلفی دارد. یکی از تالار های آن مخصوص پول و سکههای دوره قاجار است. تالاری دیگر مختص ظرف و ظروف، تالاری برای کاشی های رنگارنگ، تالاری برای تفنگ و اسلحه و تالاری برای ساز و تالارهایی هم برای وسایل دیگر در این موزه قرار دارد.
موزه قاجار در یکی از محلههای قدیمی تبریز به نام ششگلان قرار دارد. خیابانی که میتوان خانههای قدیمی زیادی در آن پیدا کرد. مقبره الشعرا که مدفن بیش از ۴۰۰ شاعر نامدار ایرانی از جمله شهریار، قطران و اسدی طوسی است نیز، در این خیابان قرار گرفته است.
۱۰- موزه شهرداری
یکی دیگر از جاهای دیدنی تبریز، موزه شهرداری است. گردشگران در این مکان هم می توانند در اطراف آن بنشینند، هم از موزه آن دیدن کنند. میدان شهرداری یا میدان ساعت، در مقابل کاخ شهرداری معروف به ساختمان ساعت قرار دارد. مردم تبریز به این میدان ساعات قاباغی یا جلوی ساعت می گویند. این کاخ ساعتی به ارتفاع ۳۰/۵ متر دارد که هر ۱۵ دقیقه یک بار، گذشت زمان را به گوش مردم می رساند.
معماری کلی ساختمان به شکل یک عقاب در حال پرواز است. این ساختمان شباهت زیادی به ساختمان های آلمان، قبل از جنگ جهانی دوم دارد. این موزه همچنین شامل تالار های دوربین قدیمی، فرش، هنرهای معاصر، خط و غیره است.
۱۱- جنگل ارسباران یکی از جاهای دیدنی تبریز برای گردشگران
جنگل ارسباران یکی از مناطق بکر و دست نخورده تبریز است. این جنگل نیز یکی دیگر از گزینه های مناسب برای گردشگری محسوب می شود. این جنگل، جنگلی سرسبز است که انواع گونه های جانوری و گیاهی را در دل خود جای داده است.
ارسباران، به نام های ارسبار یا آرازبار و قره داغ یا قراچه داغ هم شناخته می شود. جنگل های ارسباران با طبیعت زیبا و چشم اندازهای دلنشین و وجود اماکن و ابنیه تاریخی، توان بالقوه بالایی برای جذب گردشگر دارد. این جنگل در واقع یکی از جاذبه های گردشگری تبریز است که طرفداران زیادی دارد. از جمله آثار تاریخی این منطقه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قلعه بابک
- قلعه پشتو
- قلعه جوشین
- دژ قهقهه
- بقعه شیخ شهاب الدین
- بازار اهر.
۱۲- مقبره الشعرای تبریز
مقبره الشعرای تبریز در خیابان ثقه الاسلام و در ضلع شمالی بقعه سید حمزه واقع است. در این محل بنای یادبود زیبایی با تأسیسات توریستی به نام مقبر الشعرا ایجاد گردیده است که آرامگاه شعرای بزرگی در آن قرار دارد؛ آرامگاه یکی از بزرگترین شاعران معاصر کشورمان یعنی شهریار نیز در این محل قرار دارد.
۱۳- آبشار اسکندر، یکی از بهترین جاذبه های گردشگری تبریز
آبشار اسکندر تبریز در نزدیکی شهر تبریز و در مسیر جاده تبریز اهر واقع شده است. آبشار اسکندر در دامنه های شمالی کوه سهند و در نزدیکی روستای طویقون واقع شده است. مسیر دسترسی به آن از طریق جاده تبریز به اهر، جاده فرعی روستای طویقون امکان پذیر است. ارتفاع آبشار در حدود سی متر است. رولکوبی مناسبی در بالای آبشار جهت صعود کوهنوردان تهیه شده است.
۱۴- مقبره دو کمال
مقبره دو کمال تبریز آرامگاه کمالالدین بهزاد و کمالالدین مسعود خجندی میباشد که در محله بیلانکوه شهر تبریز قرار دارد. کمالالدین بهزاد، نقاش و نگارگر (مینیاتوریست) چیرهدست ایرانی قرن دهم هجری قمری و نگارگر مکتب هرات است. وی در دربار سلطان حسین بایقرا و نزد امیر علیشیر نوایی در هرات تقرب یافت. بهزاد بعد از استیلای شاه اسماعیل اول صفوی بر ازبکان، همراه وی به تبریز آمد. در دوره شاه تهماسب صفوی نیز در تبریز با احترام زیست و در آنجا درگذشت.
۱۵- برج خلعت پوشان
برج خلعتپوشان تبریز یکی دیگر از جاهای دیدنی تبریز است که در محله کرکج قرار دارد. این جاذبه مربوط به دورهی صفویه است. این برج در گذشته محل برگزاری مراسم خلعتپوشی بوده است. برج خلعتپوشان، برجی آجری است که در ۵ کیلومتری مرکز شهر تبریز، در همسایگی رودخانه میدان چایی قرار دارد. این روزها به منظور انجام تحقیقات علمی، اطراف این برج، در اختیار دانشکدهی کشاورزی دانشگاه تبریز است.
۱۶- موزهی آذربایجان، شگفتیهای تبریز در یک نگاه
موزه آذربایجان پس از موزهی «ملی تهران»، بهعنوان دومین موزه باستانشناسی ایران و یکی از معروفترین جاهای دیدنی تبریز شناخته میشود. این موزه در کنار مسجد کبود قرار گرفته است. بنابراین بهتر است اگر به دیدن مسجد کبود تبریز میروید، بازدید از این موزه را هم در برنامهتان بگنجانید. در ۳ طبقهی آن بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ قطعه از آثار پیش از تاریخ، پیش از اسلام و پس از اسلام به نمایش درآمده است.
مجسمههای غولپیکر، اسناد تاریخی دوران باستان و اشیای قبل از تاریخ از آثار ویژهی این موزه هستند که شما را شگفتزده میکنند. همینطور در این موزه، مجموعهای از آثار تجسمی تبریز نگهداری میشود که در نوع خود منحصربهفرد است.
۱۷- جزیره کبودان، بهترین جاذبه گردشگری تبریز
بزرگترین جزیره دریاچه ارومیه جزیره کبودان است که یک چشمه و یک قنات کوچک دارد. قسمت اعظم پوشش گیاهی آن را علفهای کوتاه، درختان پسته وحشی، سرو کوهی، بادام وحشی، شیر خشت و گوجه فرنگی تشکیل میدهد. این جزیره در شرق ارومیه با وسعت ۳۱۷۵ هکتار و در ارتفاع ۱۵۲۱ متری قرار دارد. نوع ساحل آن سنگی و ماسهای است و برای شنا و ورزشهای آبی امکانات مناسبی دارد. در شمال این جزیره، جزیره آرزو در فاصله یک کیلومتری و جزیره اشک در جنوب غرب این جزیره و در فاصله ۷ کیلمتری واقع شده اند.
۱۸- برج آتش نشان از بهترین جاذبه های گردشگری تبریز
برج آتش نشان نخستین تأسیسات آتشنشانی ایران، برج آتشنشانی تبریز است. با تأسیس اولین بلدیه کشور در تبریز، اولین آتشنشانی نیز به وجود آمد. برج آتشنشانی نبش خیابان خاقانی و خیابان بهادری تبریز واقع شده و تاریخ بنای آن مربوط به اواخر دوره قاجاریه است و ۲۳ متر ارتفاع دارد.
۱۹- حمام نوبر
حمام نوبر تبریز یکی از باشکوهترین معماریهای ایرانی بر جای مانده از اواسط دوران قاجار است. این حمام مساحتی حدود ۷۰۰ متر مربع دارد که در محل تقاطع دو خیابان اصلی و معروف شهر تبریز (امام خمینی و تربیت) واقع شده است. این حمام حدود ۱۴۰ سال پیش توسط معماری به نام بالاکاظم از اهالی قره آغاج ساخته شد و با توسعه شهر تبریز و تخریب دروازه قدیمی، در مرکز شهر قرار گرفت.
۲۰- خانه لاله ای
خانه لالهای که دفتر پژوهشهای تاریخی مرحوم یحیی ذکاء در آن افتتاح شده است، متعلق به دوره پهلوی اول میباشد. این خانه در خیابان ارتش جنوبی کوچه صدر قرار دارد. استاد یحیی ذکاء را میتوان یکی از بنیانگذاران موزه در ایران نامید. زیرا ایشان در برنامهریزی و راهاندازی بسیاری از موزهها در تهران و شهرستانها در ۴۰ سال اخیر نقش اصلی داشتهاند.
بنابراین به پاس خدمات مرحوم یحیی ذکاء در زمینه تاریخ و ایرانشناسی به ویژه پژوهشهای منطقه آذربایجان و تبریز از این خانه به عنوان «دفتر پژوهشهای تاریخی یحیی ذکاء» بهرهبرداری شده است. همچنین با همکاری خانواده ایشان، آثار فرهنگی به جای مانده از استاد ذکاء جهت استفاده پژوهشگران به خانه لالهایها در تبریز انتقال داده شد.
کلام آخر
انتخاب شهر تبریز به عنوان مقصد سفر، بهویژه در فصلهای گرم سال انتخابی ایدهآل است. تبریز با امکانات خوب شهری و اقامتی، چشماندازهای طبیعی فوقالعاده و بناهای تاریخی دیدنی، شما را به تجربه یک سفر لذتبخش دعوت میکند. ما در این مطلب بیست تا از بهترین جاذبه های گردشگری تبریز را به شما معرفی کردیم. شما نیز اگر تجربه رفتن به مکان های دیدنی تبریز را دارید، خوشحال می شویم نظر خود را با ما در میانبگذارید.
مطالب مرتبط: