ایران ازگذشته تا کنون همواره دانشمندان و بزرگان زیادی را در خود پرورش داده است. این عالمان و دانشمندان، نه تنها در ایران بلکه در کل جهان معروف و مشهور شده اند. یکی از این دانشمندان، ابو علی سینا است. زندگینامه ابو علی سینا، سرشار از فراز و نشیب است.
او نیز در طول زندگی خود شکست ها و پیروزی های زیادی داشته است. اما مهم ترین نکته در بیو گرافی ابن سینا، این است که او به راه خود ادامه داده است و دست از تلاش بر نداشته است. اما ابن سینا که بود؟
زندگینامه ابوعلی سینا
تولد
ابو علی سینا یا ابن سینا یکی از دانشمندان و نوابغ ایرانی در زمان های گذشته است. او در یکم شهریور ماه سال ۳۵۹ هجری شمسی، مصادف با ماه صفر سال ۳۷۰ هجری قمری و در قرن چهارم در روستای خرمیثن در حوالی بخارا به دنیا آمد. در آن زمان بخارا مرکز حکومت سامانیان بود. نام کامل او ابو علی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا است.
ابن سینا در زمینه های ریاضی، نجوم، طب، فلسفه، ریاضی و نویسندگی نیز فعالیت داشت. خواندن زندگینامه ابو علی سینا ممکن است برای شما نیز جذاب باشد. پدر بو علی عبدالله نام داشت و اهل بلخ بود. مادرش، ستاره، از اهالی روستای افشنه بود.
دوران کودکی
ابوعلی سینا از همان کودکی هوش و استعداد عجیبی در آموختن علوم مختلف داشت. از اولین اساتید او می توان به اسماعیل زاهد اشاره کرد. او نزد زاهد علم فقه را فرا گرفت.
سپس پدرش او را نزد عبدالله ناتالی برد تا معلومات خود را نزد او تکمیل کند. ناتالی همواره ابو علی سینا را به فراگیری علوم جدید تشویق می کرد. بوعلی به حدی باهوش بود که گاهی اوقات نکات تازه علمی را می یافت.
این قضیه تعجب استادش را برانگیخته بود. بدین ترتیب ابوعلی سینا علم منطق را نیز فرا گرفت. پس از آن به سمت تکمیل شدن علم ریاضیات و هندسه رفت. او در ده سالگی قرآن را به طور کامل حفظ کرده بود. معلومات اولیه ریاضیات، هندسه، ادبیات، صرف و نحو عربی را نیز می دانست.
آثاری که بو علی در کودکی خواند:
ابن سینا کتاب ها و اثرات بزرگ مختلفی را زیر نظر اساتید خود مطالعه کرده است. کتاب اصول اقلیدس، مقدمه پور فیری و المجسطی نوشته بطلمیوس را خواند. همچنین کتاب علم متافیزیک ارسطو تحت عنوان ما بعد الطبیعه را ۴۰ بار مطالعه کرد.
اما نتوانست مفهوم این کتاب را به درستی درک کند. سپس به کمک کتاب اغراض ما بعد الطبیعه نوشته فارابی، توانست ابهامات خود را رفع کند و به طور کامل این کتاب را بفهمد.
دوران نوجوانی، تاثیر گذار ترین قسمت بیوگرافی ابن سینا
همانطور که گفتیم، این کودک با استعداد، ۴۰ بار کتاب متافیزیک ارسطو را خواند و مفهوم آن را نفهمید. اما پس از مدتی، کتاب اغراض ما بعد الطبیعه نوشته شد. او به کمک این کتاب که نوشته فارابی بود، توانست ابهامات خود را رفع کند و به طور کامل این کتاب را بفهمد.
بو علی در سنین جوانی، توانست علم طب را بیاموزد. همچنین ابو علی سینا با مطالعه پزشکان پیشین، توانست در کوتاه ترین زمان علم طبابت را یاد بگیرد. او در این سن کم توانست بیماری امیر سامانی را درمان کند.
به عنوان پاداش این کار بزرگ، به او اجازه دادند تا از کتابخانه مخصوص شاهزادگان دربار سامانی استفاده کند. او تا زمان ۱۸ سالگی بیشترین میزان یادگیری را داشت.
دوران بزرگسالی:
سفر های ابوعلی سینا:
یکی از نکات جالب در زندگینامه ابو علی سینا، این است که او سفر های زیادی داشت است. در زندگینامه ابو علی سینا به این نکته پی می بریم که وی ابتدا در سال ۴۰۲ هجری، گرگانج را ترک کرد و به جرجان رفت.
او در جرجان به دیدار دوست خود به نام کاووس بن وشمگیر دیلمی رفت. ابوعلی سینا در این سفر، به سوی خراسان نیز رفت. سپس خراسان را به مقصد ری ترک کرد. او در سفری که به سوی ری داشت، مدتی در دستگاه حکومتی و دولت آل بویه ماند و به پادشاه آن زمان که مجدالدوله نام داشت، خدمت کرد.
وی در ادامه سفرش، در سال ۴۰۵ به قزوین و سپس همدان رفت. پس از آن سفری به اصفهان نیز داشت. اما پس از آن که دچار بیماری شد، دوباره به همدان برگشت. او در سفر خود به اصفهان، در هنگام ورود به شهر، با احترام زیادی از طرف علاء الدوله مواجه شد.
علاءالدوله حاکم وقت آن زمان بود. بنابراین بوعلی در اصفهان سکونت گزید و به مدت ۱۵ سال از عمر خود را در اصفهان زندگی کرد و به پادشاه خدمت کرد. بوعلی در بیشتر سفر های حاکم، همراه او بود.
ازدواج بو علی، یکی از جالب ترین قسمت زندگینامه ابو علی سینا
یکی از ۱۰ حقیقت جالب درباره ابو علی سینا، زندگی خصوص و ازدواج او می باشد. در زندگینامه ابو علی سینا، که بر گرفته از منابع تاریخی معتبر است، به طور قطعی به وجود همسری برای ابو علی سینا اشاره نکرده اند. اما به گفته برخی از افراد، بو علی با یاسمین، که کنیز فراری خلیفه بغداد بود، ازدواج کرده است. اما طولی نکشید که خلیفه بغدادی یاسمین را پیدا کرده و به بغداد باز می گرداند. این کار باعث جدایی بین این دو شخص می شود.
شاگردان بوعلی سینا
زندگینامه ابو علی سینا یکی از بهترین و آموزنده ترین نوشته ها به شمار می آید. زیرا تلاش و کوشش فراون در زندگی او هیچ وقت کم نشد. او در طول زندگی خود، علاوه بر فراگیری علوم های مختلف و همچنین تالیف آثار ارزشمند و مهم، شاگردان زیادی نیز تربیت کرده است.
این شاگردان هر کدام در زمان خود از بزرگترین و مشهور ترین دانشمندان زمان خود تبدیل شده اند. از جمله این شاگردان بزرگ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
ابو منصور طاهر اصفهانی:
یکی از دانشمندان ایرانی بزرگ است که در قرن چهارم و پنجم هجری می زیسته است. او بیشترین مهارت را در زمینه ریاضیات داشت.
ابو عبید بن محمد جوزجانی:
یکی از بزرگترین و همراه ترین شاگردان بو علی، ابو عبید جوزجانی است. در بخش بزرگی از زندگینامه ابو علی سینا نام جوزجانی دیده می شود. او از سال ۴۰۳ تا تا آخر عمر بو علی در کنار او بود. عبید پس از مرگ ابو علی سینا نیز به گردآوری و تالیف آثار او مشغول شد. او کتاب سه جلدی دانشنامه علایی را پس از مرگ او تکمیل کرد. محمد جوزجانی نیز در علم ریاضیات بسیار مهارت داشت.
ابو عبدالله محمد ابن احمد معصومی:
یکی دیگر از شاگردان مشهور ابو علی سینا، ابو عبدالله محمد است. احمد معصومی محبوبیت خاصی نزد ابو علی داشت. به طوریکه بو علی کتاب رساله العشق را به نام او نوشت.
شیخ علی نسائی خراسانی:
از شاگردان به نام ابو علی سینا، می توان به علی خراسانی نیز اشاره کرد. ناصر خسرو نیز در سفرنامه اش از خراسانی نام برده است.
ابو الحسن بهمنیار مرزبان:
یکی از معروف ترین شاگردان ابو علی سینا، ابو الحسن بهمنیار است. مذهب او زرتشت و اهل آذربایجان بود. اما بعدها مسلمان شد. این موضوع از نوشته های خود مرزبان مانند التحصیل، تایید می شود. بیشتر مطالب کتاب المباحث ابن سینا، جواب سوالات اوست.
مهارت های علمی، یکی از مهم ترین قسمت های زندگینامه ابو علی سینا
همانطور که گفتیم، ابو علی سینا یکی از نوابغ جهانی به شمار می آید و در دنیا بسیار شناخته شده است. به طوری که نام او در لاتین، به Avicenna مشهور است. در زندگینامه ابوعلی سینا آمده است که او به علوم فراوانی مانند: ریاضیات، نجوم، پزشکی، فیزیک، شیمی، شعر و ادبیات، منطق و فلسفه، موسیقی، جغرافیا، زمین شناسی و غیره تسلط داشت. به طوریکه او را همه چیز دان می خواندند.
یکی از بزرگ ترین افتخاراتی که در بیوگرافی ابو علی سینا دیده می شود، این است که او ۴۵۰ کتاب در زمینه های متفاوت و مختلفی نوشته است. اما بیشتر آن ها در خصوص علم طب و پزشکی و فلسفه هستند.
در تمام دنیا، بو علی را یکی از مشهور ترین دانشمندان و اندیشمندان ایرانی می دانند. طوریکه جرج سارتن، در کتاب تاریخ علم، او را یکی از بزرگترین دانشمندان معرفی کرده است. می تواند گفت که یکی از بزرگترین دانشمندان فلسفه در جهان ابو علی سینا است. به همین دلیل دانشگاه تنسی، در دانشنامه فلسفه خود، او را به عنوان تاثیر گذار ترین فیلسوف جهان معرفی کرده است.
همچنین تقریر فلسفه بو علی تاثیر زیادی بر فیلسوف های بزرگ مانند ملاصدرا، توماس آکوئیناس و دکارت گذاشته است. مکتب سینوی او در جهان اسلام همچنان استمرار دارد. اما باید بدانید که این مکتب در فلسفه قرون وسطی اروپا نیز به وجو می آید.
تجرید الاعتقاد خواجه نصیرالدین توسی، کلام شیعه را به رنگ فلسفه سینوی در آورد. اما این کار او با مخالفت محمد غزالی و فخر رازی از نظر کلام اشعری روبه رو شد. از طرف دیگر ابن رشد اندلسی، از نظر فلسفه ارسطویی در مورد آن کتاب می نویسند.
آثار ابوعلی سینا
در منابع متعدد گفته شده است که ابو علی سینا حدود ۴۵۰ عنوان اثر دارد. در بین آن ها، ۱۳۱ اثر اصیل و ۱۱۱ اثر منسوب به او گفته شده است. اما از معروف ترین آن ها می توان به کتاب شفا و القانون فی الطب اشاره کرد.
به دلیل آنکه در دوران قدیم زبان رسمی و رایج آن زمان عربی بود، آثار بو علی و همچنین بسیاری دیگر از دانشمندان بزرگ ایرانی، به زبان عربی نوشته شده اند. بعد ها این کتاب ها به زبان های گوناگون، از جمله فارسی، ترجمه شده است. اثر قانون در طب را عبد الرحمن شرفکندی به زبان فارسی ترجمه کرده است.
روز پزشک
ابن سینا در ایران، به پدر علم پزشکی و همچنین امیر پزشکان معروف است. به پاس خدمات زیادی که ابو علی سینا به علم پزشکی کرده و همچنین خدمات زیادی که به این علم داشت، در تقویم ایران، یکم شهریور مصادف با روز تولد ابو علی سینا، روز پزشک نام گذاری شده است.
فوت و آرامگاه ابو علی سینا:
همانطور که گفتیم ابو علی سینا به مدت ۱۵ سال در اصفهان زندگی کرد و به حاکم آن جا خدمت کرد. او در این مدت زندگی آرامی می گذراند. تا این که مسعود غزنوی به اصفهان حمله کرد. در این حمله برخی از مهم ترین آثار ابو علی سینا از بین رفت. همین موضوع باعث شد که شوک بزرگی به بو علی وارد شود. همچنین در زندگینامه های معتبر وی نیز نوشته شده است که ابن سینا به بیماری قلنج نیز مبتلا بود.
پس از این اتفاقات، او تصمیم گرفت که به همدان باز گردد و در آن جا زندگی کند. سر انجام او در دوم تیر ماه سال ۴۱۶ شمسی در همدان در گذشت. علت اصلی مرگ ابو علی سینا، به طور قطعی ذکر نشده است. آرامگاه ابو علی سینا، در میدان بو علی سینا و در مرکز شهر همدان واقع شده است. این اثر در سال ۱۳۷۶ به عنوان یکی از آثار ملی ثبت شده است.
کلام آخر
ابو علی سینا یکی از مشهور ترین دانشمندان ایرانی است. این دانشمند بزرگ نه تنها در ایران، بلکه در تمام جهان شناخته شده است. خواندن زندگینامه ابو علی سینا، می تواند برای تمام مردم جهان و ایران جذاب باشد. نکته مهم و قابل توجه در بیوگرافی ابن سینا، این است که هیچ وقت درست از تلاش بر نداشت و همواره به دنبال یادگیری و کامل کردن علم خود بود.
ما در این مطلب زندگی ابو علی سینا را برای شما شرح دادیم. اگر شما داستان و یا روایت حالبی در خصوص زندگینامه ابو علی سینا دارید می توانید در قسمت نظرات برای ما بنویسید.
مطالب مرتبط:
بزرگ ترین طبیب در زمان خود